bioLOGIETCCL

accumulatie
ophoping, vaak gebruikt voor een schadelijke stof in voedselketens
afvaleters
bodemdieren die het afval van makers en gebruikers eten
ammoniak
een anorganische verbinding van stikstof en waterstof met de molecuulformule NH3
ammonificatie
omzetten van een organische stikstofverbinding in onder andere ammoniumionen
ammoniumion
de anorganische stof NH4+
biologische bestrijding
bestrijden van plagen met biologische methoden, bijv. door een natuurlijke vijand te gebruiken of gebruik te maken van lokstoffen
broeikasgas
zijn gassen die door hun aardopwarmingsvermogen in de atmosfeer bijdragen aan het verhogen en in stand houden van de evenwichtstemperatuur van de Aarde. Dit verschijnsel noemt men het broeikaseffect
denitrificerende bacterie
bacterie die verantwoordelijk is voor denitrificatie; zet nitraationen om ingasvormig stikstof (N2)
detritus
substantie bestaande uit organische resten van planten en dieren
duurzaamheid
dat de invloed van de activiteiten van de mens geen blijvende schade aanricht aan het milieu, zodat ook toekomstige generaties er gebruik van kunnen maken
eutrofiëring
sterke toename van de hoeveelheid mineralen (o.a. fosfaat en nitraat) in oppervlaktewater, waardoor voedselrijk water ontstaat
eutroof
voedselrijk, met veel mineralen
fotochemische stikstofbinding
bij onweer kan gasvormig stikstof gebonden worden. Stikstof reageert dan met ozon (O3), en hierbij ontstaat nitraat
groenbemesting
het verbouwen van vlinderbloemige planten op grond die arm is aan nitraationen
herbicide
een bestrijdingsmiddel dat onkruid doodt
heterotroof
niet in staat tot koolstofassimilatie, dus niet in staat uit anorganische stoffen organische op te bouwen
insecticide
een bestrijdingsmiddel dat insecten dood
in-vitrofertilisatie
reageerbuisbevruchting (IVF), het bevruchten van de eicel in vitro
knolletjesbacterie
stikstofbindende bacterie in de wortelknolletjes van vooral vlinderbloemige planten
koolstofkringloop
cyclische reeks van processen die koolstofatomen in en buiten organismen doorlopen
kunstmatige inseminatie
kunstmatig inbrengen van sperma in het vrouwelijk voortplantingsstelsel
kunstmest
bestaat vooral uit stikstofhoudende mineralen en fosfaat
monocultuur
op grote landbouwarealen wordt 1 soort gewas verbouwd
nitraat
de anorganische stof NO3-
nitraatbacterie
zetten nitrietionen (NO2-) om in nitraationen (NO3-)
nitriet
de anorganische stof NO2-
nitrietbacterie
zetten ammoniak en ammoniumionen om in nitrietionen (NO2-)
nitrogenase
enzym dat N2-moleculen kan splitsen
persistente stof
stof die niet of nauwelijks op natuurlijke wijze kan worden omgezet
pesticide
een bestrijdingsmiddel
plaag
ongeremde vermenigvuldiging van een bepaald soort organisme
reducenten
bacterien en schimmels; breken organische stoffen af tot anorganische stoffen
resistent
erfelijke weerstand. Resistente individuen ontstaan door mutatie, resistente populaties ontstaan door selectie
rioolslib
het afval dat in de bezinktanks achterblijft bij waterzuivering
rottingsbacterie
bacterie die eiwitten van dode organismen en de afbraakproducten van eiwitten omzetten in ammoniak en waterstofdisulfide
stikstofassimilatie
uit nitraationen en glucose worden stikstofhoudende organische verbindingen opgebouwd, zoals eiwitten
stikstofbindende bacterie
zetten gasvormig stikstof om in ammoniak
stikstoffixatie
het binden van stikstof
uitputting
het onttrekken van stoffen aan het milieu
uitspoeling
verwijdering van stoffen, vooral mineralen, uit oppervlakkige bodemlagen door waterverplaatsing.
ureum
organische stof, die het belangrijkste product van de eiwitafbraak bij zoogdieren vormt.
veredeling
door kruising, selectie en andere methoden gunstige eigenschappen in gewassen combineren
versterkte broeikaseffect
de verhoogde concentraties aan broeikasgassen in de atmosfeer versterken het natuurlijke broeikaseffect en leiden bijgevolg tot een verhoging van de gemiddelde aardtemperatuur én dus tot een globale De verhoogde concentraties aan broeikasgassen in de atmosfeer versterken het natuurlijke broeikaseffect en leiden bijgevolg tot een verhoging van de gemiddelde aardtemperatuur én dus tot een globale klimaatverandering
vruchtwisseling
ook wel wisselteelt; dit houdt in dat nooit twee jaar achtereen hetzelfde gewas op een bepaald stuk grond wordt verbouwd
waterbloei
optreden van zeer grote hoeveelheden wieren en cyanobacterien. Algen- of waterbloei kan het gevolg zijn van kunstmatige of natuurlijke eutrofiering